|
About
Translatum - Etymology |
|
|
|
|
trans-fero,
tuli, latum (also written tralatum), ferre, v. a.,
to bear across; to carry or bring over;
to convey over, transport, transfer
(syn.: traduco, traicio).
A. In gen.: cadum modo hinc a me huc cum vino transferam, Plaut.
Stich. 5, 1, 7 : hoc (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem, Cic.
Verr. 2, 4, 33, § 72 : mustela catulos suos cottidie transfert mutatque sedem, Plin. 29, 4, 16, § 59 : Caesar paulo ultra eum locum castra transtulit, Caes.
B. C. 3, 66 : castra trans Peneum, Liv.
42, 60, 3 : castra Baetim, Auct. B. Alex.
60, 5: signa ex statione, Caes.
B. C. 1, 60 : signa, id. ib. 1, 74 : ad se ornamenta ex his (hortis), Cic.
Phil. 3, 12, 30 : copias in Boeotiam, Just. 2, 14, 3 .-- Of
personal objects: illinc huc transferetur virgo, Ter.
Ad. 4, 7, 13 : Naevius trans Alpes usque transfertur, Cic. Quint. 3, 12 ; cf.:
ex hoc hominum numero in impiorum partem atque in parricidarum coetum ac numerum transferetis? id.
Sull. 28, 77 : o Venus ... vocantis Ture te multo Glycerae decoram Transfer in aedem,transport thyself, Hor.
C. 1, 30, 4 .--
1. Botanical
t. t., of plants, to transplant; to transfer
by grafting (syn. transero): semina, quae transferuntur e terrā in terram, Varr. R. R. 1, 39, 3 ; cf.
id. ib. 1, 40, 4; Col. Arb. 1, 5; 20, 2: videndum quā ex arbore in quam transferatur, Varr. R. R. 1, 40,
5 ; 1, 41, 1: omnia translata meliora grandioraque fiunt, Plin. 19, 12, 60, § 183 .--
2. To transfer
by writing from one book into another;
to copy, transcribe (syn. transcribo):
litterae ... de tabulis in libros transferuntur, Cic.
Verr. 2, 2, 77, § 189 ; so, rationes in tabulas, id.
Rosc. Com. 3, 8 : de tuo edicto in meum totidem verbis, id.
Fam. 3, 8, 4 : versus translati, Suet.
Ner. 52 .--
3. To carry
along, carry in public, bear
in triumph (rare): triduum triumphavit. Die primo arma tela signaque aerea et marmorea transtulit, Liv.
34, 52, 4 : in eo triumpho XLIX.
coronae aureae translatae sunt, id.
37, 58, 4 : tantundem auri atque argenti in eo triumpho translatum, id.
39, 42, 4 : transtulit in triumpho multa militaria signa spoliaque alia, id.
45, 43, 4 : cum in triumpho Caesaris eborea oppida essent translata, Quint. 6, 3, 61 .--
A. In gen., to
convey, direct, transport,
transfer: in Celtiberiam bellum transferre, Caes.
B. C. 1, 61 : cum videat omne ad se bellum translatum, id.
B. G. 7, 8 ; Liv.
3, 68, 13: concilium Lutetiam, Caes.
B. G. 6, 3 : disciplina in Britannia reperta atque inde in Galliam translata esse existimatur, id. ib. 6, 13 : sed, si placet, sermonem alio transferamus,turn, direct,
Cic. de Or. 1, 29, 133 : translatos alio maerebis amores, Hor. Epod. 15, 23 : amorem huc, Ter.
Hec. 1, 2, 94 : amorem In mares, Ov.
M. 10, 84 : similitudinem ab oculis ad animum, Cic. Off. 1, 4, 14 : animum ad accusandum, id.
Mur. 22, 46 : quod ab Ennio positum in unā re transferri in multas potest, id. Off. 1, 16, 51 : definitionem in aliam rem, id. Ac. 2, 14, 43 : hoc idem transfero in magistratus, id.
Verr. 2, 2, 51, § 126 : nihil est enim, quod de suo genere in aliud genus transferri possit, id. Ac. 2, 16, 50 : culpam in alios, id.
Font. 4, 8 ; id.
Att. 15, 28: transferendi in nos criminis causa, id.
Sest. 38, 82 : suscepere duo manipulares imperium populi Romani transferendum et transtulerunt, Tac.
H. 1, 25 : invidiam criminis, i. e. to
avert from one's self, id.
A. 2, 66: ut quisque obvius, quamvis leviter audita in alios transferunt, id. ib. 2, 82 : in jus Latii nationes Alpium, id. ib. 15, 32 : ad se Lacedaemonii arma, Just. 5, 1, 8 ; 38, 1, 8.--With
se, to turn one's attention,
devote one's self: se ad artes componendas, Cic. Brut. 12, 48 : se ad album et rubricas, Quint. 12, 3, 11 : se ad genus dicendi, Tac. Or. 19 .--In eccl. Lat.,
to remove from the world without death:
translatus in paradisum, Vulg. Ecclus. 44, 16 ; id.
Heb. 11, 5.--
1. To put
off, postpone, defer, in
respect of time (syn.: differo, prolato):
causa haec integra in proximum annum transferetur,
Cael. ap. Cic.
Fam. 8, 9, 2: subito reliquit annum suum seseque in proximum annum transtulit,i. e. postponed his
suit, Cic.
Mil. 9, 24 .--
2. Of speaking
or writing.
a. To
[p. 1890]
translate into another language (cf.:
verto, reddo, interpretor, exprimo): istum ego locum totidem verbis a Dicaearcho transtuli, Cic.
Att. 6, 2, 3 ; cf.: si ad eorum cognitionem divina illa ingenia transferrem ... locos quidem quosdam transferam, et maxime ab iis quos modo nominavi, id. Fin. 1, 3, 7 : analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt, Quint. 1, 6, 3 : qui haec ex Graeco transtulerunt, id. 2, 15, 21 :
volumina in linguam Latinam, Plin. 18, 3, 5, § 22
: quod Cicero his verbis transfert, etc., Quint. 5, 11,
27 : kat antilêpsin Latine
ad verbum translatum non invenio, id. 7,
4, 4; 7, 4, 7: simul quae legentem fefellissent, transferentem fugere non possunt, Plin. Ep. 7, 9, 2 .--
b. To transfer
to a secondary or figurative signification,
to use figuratively or tropically:
utemur verbis aut iis, quae propria sunt ... aut iis, quae transferuntur et quasi alieno in loco collocantur, Cic. de Or. 3, 37,
149 ; cf. Quint. 8, 6, 5 sq.; 9, 1, 4: cum verbum aliquod altius transfertur, Cic. Or. 25, 82 :
translata verba atque immutata. Translata dico, ut saepe jam, quae per similitudinem ab aliā re aut suavitatis aut inopiae causā transferuntur, id. ib. 27, 92 :
intexunt fabulas, verba apertius transferunt, id. ib. 19, 65 .--
This text is derived from the Perseus
Project and it is based on the following book:
A Latin Dictionary. Founded on Andrews' edition
of Freund's Latin dictionary. revised, enlarged,
and in great part rewritten by. Charlton T. Lewis,
Ph.D. and.
Charles Short, LL.D. Oxford. Clarendon Press. 1879.
ISBN: 0198642016 |
|
|
{ main} |