Η μετάφραση μπορεί, σε γενικές γραμμές, να χωριστεί σε δύο βασικές κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία αφορά τη μετάφραση βιβλίων και η δεύτερη κατηγορία αφορά τη μετάφραση λοιπών κειμένων. Όσον αφορά την πρώτη κατηγορία δεν έχω να σχολιάσω τίποτα, γιατί δεν ασχολούμαι μ' αυτή και δεν γνωρίζω τίποτα για το αντικείμενο. Για τη δεύτερη κατηγορία όμως, θα ήθελα σχολιάσω την αντίληψη που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι επαγγελματίες μεταφραστές λοιπών κειμένων που εμπίπτουν στη δεύτερη κατηγορία.

Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που απασχολεί το χώρο της μετάφρασης είναι η άποψη που έχει διαμορφώσει η πλειονότητα των Ελλήνων για το επάγγελμα.

Από τη δική μου επαγγελματική εμπειρία, έχω, δυστυχώς, διαπιστώσει ότι για τους περισσότερους Έλληνες ο μεταφραστής είναι κάτι παρόμοιο με τον άνθρωπο που βγάζει φωτοτυπίες ή στην καλύτερη περίπτωση με το δακτυλογράφο.

Σίγουρα δεν έχει σπουδάσει κάτι. Σίγουρα δεν κάνει κοπιαστική εργασία. Σίγουρα δεν πρέπει να αμειφθεί καλά. Και, τέλος, σίγουρα κάνει μια δουλειά που μπορεί να την κάνει ο καθένας. Αυτά πιστεύουν οι περισσότεροι Έλληνες και είναι λυπηρό το γεγονός, ότι κανείς δεν κάνει τίποτα για να διαφοροποιήσει την κατάσταση. Η ανυπαρξία ενός αποτελεσματικού και δραστήριου συλλόγου μεταφραστών έχει ως απόρροια τα παρακάτω τραγελαφικά παραδείγματα.

Πώς να καταλάβει ένας παππούς που θέλει να μεταφράσει το εκκαθαριστικό του εγγονού του στα Αγγλικά ότι αυτό το κείμενο, έχει οικονομική ορολογία, απαιτεί πολύωρη δουλειά, τη βοήθεια ενός διορθωτή, χρόνο για αναζήτηση όρων σε λεξικά και γλωσσάρια και πάνω απ' όλα προσοχή και αφοσίωση από το μεταφραστή για την ολοκλήρωσή του; Και ως εκ τούτου, πως να καταλάβει ότι αυτή η εργασία πρέπει να αμειφθεί, αν όχι αδρά, τουλάχιστον ικανοποιητικά;

Και τι είναι ένα εκκαθαριστικό; Είναι τίποτα; Ένα φυλλάδιο που μπορεί να το μεταφράσει και ο ανιψιός του από τη Μαγούλα που έχει πάρει Lower. Αλλά επειδή δεν μπορεί να τον βρει τη συγκεκριμένη στιγμή που τον χρειάζεται απευθύνετε στο μεταφραστή και του πληρώνει το εκπληκτικό ποσό των 5.000 δραχμών ως αμοιβή!

Δεν είναι, όμως, μόνο ο παππούς, ο οποίος στο κάτω-κάτω είναι μεγάλος σε ηλικία και αρκετά οπισθοδρομικός, που αντιλαμβάνεται μ' αυτόν τον τρόπο την κατάσταση. Την ίδια ή παρόμοια άποψη έχουν, δυστυχώς, κι άλλοι. Και το πιο λυπηρό είναι, ότι αυτοί οι άλλοι, κατέχουν ηγετικές θέσεις σε εταιρείες και υπηρεσίες. Ένας διευθυντής μιας επιχείρησης, για παράδειγμα, σκέφτεται να μεταφράσει το εταιρικό του φυλλάδιο. Γιατί, όμως, να ξοδευτεί πληρώνοντας έναν επαγγελματία μεταφραστή; Πρέπει να βρει άλλη φτηνότερη λύση. Τι κάνει; Αγγαρεύει, λοιπόν, τη γλυκύτατη γραμματέα του για τη μετάφραση του φυλλαδίου της εταιρείας. Η γλυκύτατη αυτή γραμματέας, είχε πάρει το Proficiency πριν οκτώ χρόνια και σήμερα απαντά σε τηλεφωνήματα εξωτερικού! Από 'κει άλλωστε προέρχεται και η τριβή της με την ξένη γλώσσα. Το αποτέλεσμα, βέβαια, είναι αναμενόμενο. Μετά τη μετάφραση της γλυκύτατης γραμματέως, στέλνει το φυλλάδιο σε επαγγελματία μεταφραστή πληρώνοντάς τον για τη "διόρθωση μετάφρασης τρίτων".

Μακάρι, το πρόβλημα να λυνόταν μόνο με την ενημέρωση των παππούδων και των διευθυντών. Υπάρχουν και χειρότερα!

Τα χειρότερα είναι όλοι αυτοί οι φοιτητές που θέλουν χαρτζιλίκι για τις διακοπές τους και ισχυρίζονται ότι μπορούν να κάνουν μεταφράσεις. Όλοι αυτοί οι άνεργοι που τυχαίνει να ξέρουν να συνεννοούνται σε μια ξένη γλώσσα και ισχυρίζονται ότι μπορούν να κάνουν μεταφράσεις.

Όλοι αυτοί οι αξιολύπητοι που θέλουν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους και ισχυρίζονται ότι μπορούν να κάνουν μεταφράσεις.

Ε, τελικά όλοι μπορούν να κάνουν μεταφράσεις, απ' τη μια στιγμή στην άλλη, με μοναδικό προσόν την κατοχή του πρώτου διπλώματος μιας ξένης γλώσσας.

Και να σκεφτεί κανείς ότι μόνο το 25% του Ελληνικού πληθυσμού μπορεί να κάνει ικανοποιητική χρήση της Αγγλικής γλώσσας.

Πρέπει να καταλάβει ο κόσμος ότι η μετάφραση δεν είναι μια εργασία που την κάνει οποιοσδήποτε διανύει περίοδο ισχνών αγελάδων. Ούτε μοιάζει με τη δακτυλογράφηση. Ούτε είναι εύκολη λύση για μερική απασχόληση, όπως η πώληση τάπερ. Ούτε αποτελεί έξτρα εισόδημα για "αλεξιπτωτιστές" του επαγγέλματος.

Ούτε είναι πανάκεια για κάθε πικραμένο!

Είναι μια δύσκολη και κοπιαστική εργασία, που απαιτεί αντίστοιχες σπουδές, εμπειρία, εξειδίκευση, κατάρτιση, ενημέρωση, προσοχή, υπευθυνότητα, ακρίβεια, πιστότητα, ταχύτητα, ποιότητα, αφοσίωση, αγάπη και πάνω απ' όλα ΜΕΡΑΚΙ!

Άλλωστε, δεν θυμάμαι ποιος "μεγάλος" το είχε πει, αν ο συγγραφέας είναι ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ, τότε κι ο μεταφραστής είναι ΣΥΝΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ.

Επιτέλους, ας μάθει ο κόσμος τι δουλειά κάνει ένας μεταφραστής!


© Copyright 2001 Translatum Journal and the Author
URL: https://www.translatum.gr/journal/index.htm